BRUSSEL, 1 september 2021 – Na een machtsstrijd van tientallen jaren tussen het gewest en de gemeente Sint-Pieters-Woluwe, hebben de staatssecretaris voor Huisvesting, Nawal Ben Hamou, en de burgemeester, Benoit Cerexhe, met het College van Sint-Pieters-Woluwe, gekozen voor de weg van de constructieve samenwerking: de gemeente en het gewest gaan een protocolakkoord sluiten waarin de contouren worden vastgelegd van de toekomstige ecowijk "Witte vrouwen" op het 9,3 hectare grote terrein van de BGHM: een gemengd project dat passiefwoningen, collectieve voorzieningen en groene ruimten combineert.
Een project ontwikkeld in nauwe samenwerking met het gemeentecollege
Het is in het kader van de "gespreksronde langs de gemeenten" van staatssecretaris Nawal Ben Hamou over de huisvestingskwestie dat een constructieve dialoog op gang is gebracht met het gemeentebestuur van Sint-Pieters-Woluwe, met als doel na te denken over de ontwikkeling van de Witte Vrouwensite. Er is een werkgroep bijeengekomen om gezamenlijk vooruitgang te boeken bij het bepalen van de richtsnoeren voor het project. Op die manier kon er overeenstemming worden bereikt over de lokale en gewestelijke uitdagingen en is er nu sprake van een gezamenlijk oplossing waar alle ondertekenaars van het protocol achter staan.
Een duurzame ecowijk met een combinatie van passiefwoningen, groene ruimten en gemeenschapsleven
In een context van milieu-, klimaat- en gezondheidscrisissen zal het project in alle opzichten een voorbeeldfunctie vervullen op het gebied van duurzame plaatselijke aanleg - met name wat betreft waterbeheer, energiebeheer, materiaalkeuze, circulariteit, enz. Het doel is om er een eco-modelwijk voor de 21e eeuw van te maken die gebaseerd is op het "referentiekader van duurzame wijk" - be-sustainable.be.
200 woningen die voldoen aan de hoogste ecologische en energienormen
Een eerste zone van 5 hectare zal worden bestemd voor huisvesting (zone 1): hier zullen 200 woningen worden gebouwd, waarvan 120 sociale woningen die worden beheerd door de OVM Aan de Rand van het Zoniënwoud en 80 koopwoningen voor middeninkomens die door citydev.brussels worden ontwikkeld. Deze nieuwe wijk zal ook uitgerust worden met een buurtvoorziening van collectief belang - namelijk een crèche en een buurthuis.
Het project is een eigentijdse herinterpretatie van het tuinwijkconcept, met eengezinswoningen met aparte ingangen, maar ook met 3 appartementsgebouwen (maximum benedenverdieping+3) aan de ingang van de site met een groene omgeving en groendaken. Deze specifieke typologie sluit aan bij de uitbreiding van de aangrenzende tuinwijk "Oude Wijk van Mooi-Bos".
Het bestaande Bijzonder Bestemmingsplan (BBP) zal niet worden gewijzigd. De woningen zullen worden ontwikkeld binnen het bestaande stedenbouwkundig kader en zullen geïnspireerd zijn op de voorstellen uit het masterplan 2017, met inachtneming van de strengste ecologische en energienormen.
De dichtheid van deze nieuwe wijk zal overeenstemmen met de dichtheid van de aangrenzende wijken (Mooi-Bos en Sint-Aleidis).
Groene ruimten en collectieve voorzieningen
Drie zones van in totaal 4,31 hectare - d.w.z. bijna de helft van de site - zullen worden bestemd voor groene ruimten en collectieve voorzieningen.
Zone 2.1 voorziet in de ontwikkeling van een sector die gewijd is aan het “gemeenschapsleven”. Het doel is om er activiteiten te ontwikkelen die uitwisselingen en ontmoetingen bevorderen:
- culturele projecten of projecten rond sociale cohesie,
- pedagogische stadslandbouwprojecten en/of voedselverwerkings- en voedselverdelingsprojecten (solidariteitsmarkt, sociale kruidenierswinkel, sociaal restaurant, enz.),
- trajecten voor socio-professionele inschakeling;
- enz.
Na 15 jaar zal de werking van deze activiteiten worden geëvalueerd, waarna de gemeente een prioritaire aankoopoptie zal genieten op dit gedeelte van de site tegen de door het Comité tot aankoop van onroerende goederen geraamde prijs. Het Gewest zal vervolgens, via de Regie, ook beschikken over een aankoopoptie. Indien geen van beide opties wordt uitgeoefend, zal de BGHM deze site aan het Gewest kunnen verkopen om de sociale huisvestingssector te vergoeden voor de terreinen die hij bezit, maar die niet gebruikt worden voor de ontwikkeling van woningen. Op die manier kunnen deze middelen dus opnieuw geïnvesteerd worden in andere projecten.
Zone 2.2 is een zone die niet bebouwd mag worden (non aedificandi-zone). Deze ontwikkeling ervan zal worden bepaald in aanvulling op zone 1 en zone 2.1
In zone 2.3 zullen de gezins- en moestuinen op de helling langs de site, behouden blijven. De gemeente zal zorgen voor overleg met de beheerders van deze tuinen en moestuinen.
Een wateroppervlak op het laagste punt van de site, langs de Witte Vrouwenlaan, zal zorgen voor de waterhuishouding in geval van hevige regenval.
Een project ontwikkeld in overleg met de omwonenden van de site
Burgeroverleg met de omwonenden zal gedurende het gehele proces gegarandeerd blijven, en dit nog voor de BGHM haar aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning heeft ingediend. Het participatieproces zal tegelijkertijd met het uitwerkingsproces van het architecturaal ontwerp (studies, plannen, enz.) plaatsvinden, zodra het protocolakkoord is ondertekend.
Gelijktijdig met de indiening en het onderzoek van de vergunningsaanvraag zal bijzondere aandacht worden besteed aan het informeren van de omwonenden en aan hun deelname aan het openbaar onderzoek. Op basis van het aan het openbaar onderzoek onderworpen project zal de gemeente op eigen initiatief een volksraadpleging organiseren om haar standpunt over de richtsnoeren van het project te voeden.
De impact van het project, met name de gevolgen voor de mobiliteit en het parkeren op en rond de site, zullen in detail worden beoordeeld. Om de multimodale toegankelijkheid van de site te garanderen, zal de BGHM vóór de indiening van de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning een mobiliteitseffectenstudie uitvoeren. De conclusies van deze studie zullen worden meegedeeld en besproken met de MIVB. Het project zal in ieder geval zo veel mogelijk voorzieningen voor gedeelde mobiliteit op de site bevatten en zal zachte mobiliteit trachten te bevorderen.
De volgende stappen
Verwacht wordt dat het ontwerpers- en effectbeoordelingsteam van het project tegen maart 2022 zal zijn aangesteld en dat de vergunningen in december 2023 zullen worden afgeleverd.
* * *
Minister-president Rudi Vervoort verwoordt het als volgt: "Ik ben blij dat er eindelijk een akkoord is bereikt tussen het Brussels Gewest en de gemeente. Het was de taak van het Gewest om als partner op te treden en de intussen symbolisch geworden situatie van de Witte Vrouwensite te deblokkeren en op die manier ook het beleid inzake sociale huisvesting te ondersteunen. Een grondreserve van deze omvang kon niet langer onder de radar blijven, gezien de enorme behoeften van het Gewest op het gebied van huisvesting."
"We wilden het dossier Witte Vrouwen met een frisse blik en zonder taboes aanpakken, uitgaande van de gezamenlijke wens om de bladzijde van meer dan 40 jaar debatteren om te slaan en over te gaan tot de concrete uitvoeringsfase. Dit door vandaag de solide basis te leggen van een project dat zowel realistisch als exemplarisch is: dat van een tuinwijk van de 21e eeuw die haar toekomstige bewoners een kwaliteitsvolle leefomgeving zal kunnen bieden en tegelijk een reële meerwaarde zal betekenen voor de hele wijk", aldus staatssecretaris voor Huisvesting Nawal Ben Hamou.
"Na meer dan 40 jaar palaveren en tal van faraonische projecten zal op de Witte Vrouwensite een eco-modelwijk voor de 21ste eeuw kunnen worden gebouwd die de gemeentelijke richtlijnen respecteert (dichtheid, bouwprofiel van de naburige wijken, enz.) en die de ontwikkeling van projecten zoals stadslandbouw mogelijk maakt. Overeenkomstig de toezeggingen van de gemeentelijke meerderheid zal dit ter raadpleging aan de inwoners worden voorgelegd”, zegt het college van Sint-Pieters-Woluwe bij monde van burgemeester Benoît Cerexhe tevreden.
De voorzitster van de BGHM, Bieke Comer, merkt het volgende op: "Na vele jaren van stilstand vormt deze belangrijke stap voorwaarts een zeer positief signaal. Dit zou niet mogelijk zijn geweest zonder de politieke wil van de staatssecretaris voor huisvesting, de burgemeester van Sint-Pieters-Woluwe en hun teams om samen verder te gaan met dit constructieve samenwerkingsproces. Het resultaat van dit overleg legt de basis voor een project dat fungeert als voorbeeld, een tuinwijk van de 21ste eeuw, die onze doelstellingen op het gebied van sociale huisvesting op korte termijn waarborgt en tegelijk een reële meerwaarde biedt voor de wijk en haar bewoners."
